Grønlandsudvalget 2022-23 (2. samling)
L 107 Bilag 5
Offentligt
2709398_0001.png
UPA2023/41
Jens NapãtôK´, Naleraq
Taarsigassarsisitsisarfinnut aningaasaliisarnermillu ingerlatsivinnut aningaasaateqarnissamut
piumasaqaatit nakkutilliinermullu piumasaqaatit pillugit Kalaallit Nunaanni inatsisip
allanngortinneqarnissaanut
taarsigassarsisitsisarfinnut
piumasaqaatit)
kiisalu
aningaasalersuisarnermik
Kalaallit
ingerlatsineq
pillugu
inatsisini
assigiinngitsuni
peqqussummut
siunnersuut
((EU)
peqqussut
ingerlatsivinnut
nr.
575/2013
aningaasaliisarnermillu
nakkutilliinermik
aalajangersakkat
Nunaannut
atuutilersinneqarnissaanik
ilaalernissamut siunnersuut
kiisalu aningaasalersuisarnermi suliffiit ilaasa allatut ilusilersornissaat atorunnaarsinnissaallu
pillugu inatsisip allanngortinneqarneranut inatsisit assigiinngitsut aamma aningaasaqarnermi
patajaassuseq pillugu inatsisip atorunnaarsinneqarnera pillugu inatsisip Kalaallit Nunaannut
atuutilersinneqarnerat pillugit peqqussummut Namminersorlutik Oqartussat ilanngunnissaat
pillugu Inatsisartunut aalajangiiffigisassatut siunnersuut
Aningaasaqarnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoq
Taarsigassarsisitsisarfinnut
piumasaqaatit
aningaasaliisarnermullu
piumasaqaatit
ingerlatsivinnut
pillugit
aningaasaateqarnissamut
Nunaanni
inatsisip
nakkutilliinermullu
Kalaallit
allanngortinneqarnissaanut siunnersuut aammaarluni ((EU-mi) peqqussut nr. 575/2013-imeersoq
aallaavigalugu taarsigassarsisitsisarfinnut aningaasaliisarnermullu ingerlatsivinnut nakkutilliinermik
piumasaqaatit). Taamatullu aningaasalersuisarnermik ingerlatsineq pillugu inatsisini assigiinngitsuni
aalajangersakkat Kalaallit Nunaannut atuutilersinneqarnissaanik peqqussummut ilaalernissamut
siunnersuut uani pineqartut ilagaat aammalu aningaasalersuisarnermi suliffiit ilaasa allatut
ilusilersornissaat
atorunnaarnissaallu
pillugu
inatsisip
allanngortinneqarneranut
inatsisit
assigiinngitsut aamma aningaasaqarnermi patajaassuseq pillugu inatsisip atorunnaarsinnera pillugu
inatsisip Kalaallit Nunaannut atuutilersinneqarnerat pillugit peqqussummut Namminersorlutik
Oqartussat
ilanngunnissaat
pillugu
Inatsisartut
aalajanngiiffigisassaattut
siunnersuut
uani
saqqummiunnertarpoq imatullu Naleqqamiit oqaaseqaateqarfigissavarput.
Inatsit
nunatsinnut
atuutilerneqarnissaanik
siunnersuut
atuarlugu
misissuataarnerani
eqqarsariarnarpoq aammalu Upernavimmi nunaqarlunga Upernavimmiuulersimagama allamik
1
 L 107 - 2022-23 (2. samling) - Bilag 5: Dokumenter vedr. Inatsisartuts behandling af lovforslaget
2709398_0002.png
UPA2023/41
Jens NapãtôK´, Naleraq
oqarfiunngilaq: “asaa, Iah asaa” taamatullu oqareerlunga apererusuummernarpoq inatsit
pingaaruteqartorujussuartut inissisimaffigineqarluni suliaasoq kikkunnut iluaqutaasussanngorlugu
sanaajuva?
Qanaarmiut
Upernavimmiut
Ummannarmiut
Qeqertartsuup tunuani
Paamiuni
Nanortalimmi Tasiilami Ittoqqortoormiini Sornorumi Kangersuatsiami Kullorsuarmi ila nunarput
tamaat isigalugu inoqarfiit tamaasa eqqarsaatigalugit qanoq una taakku iluaqutigissavaat? Taamatullu
aamma aappatigut apeqqutigerusunnarpoq taakkununnga ajoqutaassua?
Taarsigassartitsisarfinnut
aningaaliisarnermillu
ingerlatsiviit
aningaasaqarnissamut
nakkutilliinermullu piumasaqaatit pillugit EU-mut Qallunaat nunaannullu naleqqussaqqilernerput
kikkunukua iluaqutissaanik suliaaqqilersoq? Sooruna nammineq nunatsinni nunap inuinut
naleqqussarfiginissaanut
niuernitsinnut
nunap
pissarititaanullu
naleqqussarluta
inatsisitigut
anguniagaqarsinnaanngitsugut?
Piffissanngunngila
nunatsinnut
naleqqussaalluta
suliaqarlernissarput immitsinnut inorsittaarluta aammalu nunap inuinut naleqqutinngitsunut
inatsiliortuarnerput
nunap
inuinut
innarliisaartut
isigaagut
nammineq
qanoq
iliorluta
naleqqussaassariaqalerpugut aammalu anguniagaqarnerusariaqalerpugut.
Qallunaat
Nunaata
suna
pisuussutigigamiuk
Qallunaat
soqarami
sooruna
taakkunnga
Qeqertarsuup
naleqqussartuartariaqartugut?
tunuaniissinnaavoq
taamatullu
Nunaarannguat
mikingaarami
mikingaarami
Ittoqqortoormiit
kangerluaniissinnaavoq.
Nunaarannguup suna pisuussutigigamiuk aallavigiuassuarput? Sooruna nunap inuinut iluaqutaasumik
aqqutissiuisinnaanngitsugut?
Inatsimmi Kalaallit Nunatsinnut atuutilerniarsarineqartumi taamatuttaaq aningaasalersuisarnermik
ingerlatsineq pillugu aaliangersakkat assigiinngitsut Kalaallit Nunaannut atuutilersinneqarnissaannik
peqqussummut ilaalersinnamut siunnersuut imaqarportaaq. Kikkunuku aningaasalersornissaannut
aqqutissiuutileripput? Avannaani aalisartoqarfissuarmi aningaasaarpassuarnik nalilinnik nunatta
pisuussutaanik qalluisut taakkununngalu akikinaarlugit akilersukkat selskabit millionilikkaanik
avammut tuneqqittarneranni aningaasarsiortaasut qallugaat taakku taamatut pilersuisuusut
motooriaarunik
aningaaseriviit
atukkersinnaanngilaalluunniit
ingerlaqqinnissaanut
uffalu
aningaasarsiornerat ingerlaqqissinnaanngittoq motoreqanngikkunik.
2
 L 107 - 2022-23 (2. samling) - Bilag 5: Dokumenter vedr. Inatsisartuts behandling af lovforslaget
2709398_0003.png
UPA2023/41
Jens NapãtôK´, Naleraq
Umiatsiaararsortut
aningaaserivissuarnik
mittatigineqarlutik
attaartortinneqartassanngitsut
oqaatigisaarpaat tamannalu selskabersuit atornerluttaarpaat aalisartut nammineersinnaassuseqarnarat
innarlertaaraat
tusaamaannarnagit
takusinnaallugit
isiginnaapagut
qanoq
iliuuseqarfiginaveersaarneqarput qaqileriuaraluarluta.
Aalisartut nammineersinnaanerat killilersorpaat Selskabit aalisartut angallatinik tuneriarlugit imminut
kisimi tunisisarnissaat pinngitsaaliissutitut piumasaralugu suliaraat allanut tuniseqqunagit, akinik
kattuffik KNAPK allallu isumaqatigiinniarfigineqartussagaluartut innarlertaarpaat aalisartut
ataasiakkaarlugit akinik isumaqatigiiffigisaarpaat akinik appasippallaanik tunisaarpaat.
Aalisartortagut
ajorluinnartunik
atugassaqartippagut
pilersuisugut
attartorsinnaanerat
killilersugaavoq aammalu atugaat innarlertaarneqarput. Taamatullu selskabersuit pisassaanik
tunisaarpaat maannakkullu IOK tassalu nalilinnik pisassaqarlutik inissisimalernissaat anguniagaasoq
malunnarpoq taamatut nalilinnik tuniorarneqalerpata ukiut tallimat kingumut pisarisimasaat ukiuni
pingasuni pisaqarfiunerpaat tassalu tunisiffiunerpaat toqqammaviginiarpaat, aalisartut ilaat
pisassaqartinnerullugit inissisimatippaat selskabiussuatta ilaalu ima ingasatigisumik killilersorpaat
nunaqarfik tamaat karsit tallimaannaat ullormut tuniseqqusaapput, tassalu IOK orninneranni
pisaqarnaveersaartinneqarput aaligooq IOK tunioraatilerpata pisarisimasaat aallaaviussasut - ajorpoq
periuseriniarneqartut
Nunaqarfinnut
inoqarfinnut
allaat
Nuummi
aalisartuni
nammineq
ingerlaniarsarisunut innarliisussanngorlugit suliarineqarneri eqqarsaatigilluagaanngillat nunap
inuinut
naleqqunnersumik
aningaasarsiorfiusussanik
Aalisartunut
mittailliijuarnerit
pilersititsinissaq
unissappata
tassaapput
sapiissuseqarfiginerusariaqarparput.
maannakkut aaqqiisussatuaalersut Kattuffiit suleqatigilluinnarlugit politikkikkut aaqqissuussinerit,
maanna selskabit naalagiulullugit ingerlatsinerit ingasappallaarujussuarput aalisartorpassuit
atorgarliortinneqarput
isiginngitsuusaarneqarput
selskabersuaatigut
pisortaat
sinneqartoorujussuartaarlugit
tapisisaartut
aalisartoq
inissisimasut
motoriminik
millionilikkaanik
aseruuttooruni aningaaserivinnut atorniarsinnaatitaanani inissisimasoq ilaa ajorpoq ajorluinnarpoq
nunatsinnut
naleqqunnerusumik
sulisariaqalerpugut
nunatsinnut
naleqqunnerusumik
pisassersugaat
anguiniagaqarsinnaaneq
pitsaanerusumik
piginerulertariaqarparput.
aqqutissiuunneqalernerat
Selskabersuit
aammalu
pilersugaat
pisassinneqarsinnaanissaat
aallerinarsinnaasumik ornippagut tamakku tamaasa eqqumaariffigalugit sunniutipiluutigisassaat
3
 L 107 - 2022-23 (2. samling) - Bilag 5: Dokumenter vedr. Inatsisartuts behandling af lovforslaget
2709398_0004.png
UPA2023/41
Jens NapãtôK´, Naleraq
eqqumaariffereqqissaagassanik
Naalakkersuisut
ulikkaarput,
taama
ornitagut
imaannaanngitsigisut
sooruna
aningaasarsiorfitta
sooruna
pingaarnersaanut
qanoq
politikkeqalersaarnerlutik
aningaasarsiorfitta
oqaaseqarnaveersaartut
ammanerusumik
ingerlatsinngikkaat
pingaarnersaannut aningaaseriveqarnikkut attartortitsisarnikkut sooruna suliaqarnerput salliutinnagu
EU-mut minnerunngisumut Qallunaat Nunaannut Danmarkiarannguarmut pittoqqinneruinnarluta
uani inatsisigut sooruna naleqqussarlugit inisseqqilersugut? Nammineq sooruna aallaviulluta
suliaqalersinnaanngitsugut
sooruna?
Politikkerit
anguniagaqanngippallaarnerput
takorluusinnannginnerput peqqutaalluni atorfinittat naleqqussaaqqittuarnerat aammalu nunanut
allanut naleqqussaqqittuarnerput qimannaveeqqagippununa?
Taamatullu
nunatsinni
aningaasarsiorfissat
nunap
inuisa
annertunerusumik
aningaasarsiorfigisanngisaat tassaavoq nunami pisuussuterpassuagut aatitssanik ulikkaarpugut
allamiut
iluanaarutigalugit
annissortuagaat,
sooruna
nunaqavissut
annertunerusumik
aallaavigaluta
piginnittussanngorlugit
aaqqissuusisinnaanngitsugut
aningaaseriviit
uagut
ingerlatsiffiusut ilutigalugit. Isiginnaartuuinnarunnaarluta tamakku nunatsinni nunaqavissunik
annertunerusumik pigineqartalernissaat avataaniit aningaasaleeqataasussat suleqatigalugit sooruna
naleqqussaaffiginngikkigut. Soorlu avanersuup eqqaani piianeq nunaq qaavani tigooraannarlugit
annissukkat
nunaqavissut
annertunerusumik
piginneqataasussanngorlugit
sooruna
aqqissuussinnaanngikkigut ila anguniagaqarnerusinnaasariaqarpugut allamit suleqatigalugit uagut
taakununngaannaq
kiffaanaajunnaarluta
taakkuinnaat
iluanaartussaajunnaarlugit
uagununa
pisuussutigut pineqartut uagullu iluanaarutigissanagit iluarsisaariallitaagugassagut ila amerlaqaat.
Aalisartut
sulisartut
taamatullu
namminersortut
pinngitsaalillugit
aningaasaataannik
utoqqalinissaanut pinngitsaalillugit oorisiaat 10 procent angullugit assaartorpagut aningaasaataat
utoqqaligunik qitiusumiit inatsisit naapertorlugit tunioraattussanngorlugit aqunniarsarigatsigit,
taamatullu aningaasaataannik naleqarnerulertitsinata maannakkut nunatsinni inuit aningaasaataat
uninngasuuneranni inuiaqatigiit ikitsigaluta katersaat ima annaasaqaataatigilerput allaat maannakkut
siorna ukioq mannalu annaasat ima ingasatigilerput milliard-it sinnerlugit annaaneqarlutik. Inuit
ataasiakkaat utoqqalinissaminut nammineq oorisiaannit ilanngaallugit pisortat katersugaat
akileraarusoreerpaat
nungungajallugit
ooriutaat
erniortinnagit
taavalu
maannakkut
allaat
annaasaqartorujussuusarlutik inissisimallutik. Inuit katersatik ikiliartuinnartut nammineq ooriutaat
4
 L 107 - 2022-23 (2. samling) - Bilag 5: Dokumenter vedr. Inatsisartuts behandling af lovforslaget
2709398_0005.png
UPA2023/41
Jens NapãtôK´, Naleraq
pisortat pinnguaraat allaat inuiaat ikitsigaluta katersat ukioq qaangiuttumi SISA qiviaannarutigu
pisortat toqqortariniarlugit inuit ooriutaat pinngitsaalillugit tigooqqakkat 2022-imiinnaq 716 mio kr-
inik ikileriarput aap ilumoorpoq SISA-miinnaq annaaneqarput inuit ooriutaat 716 mio kr-it sooq inuit
nammineq tigummillugit sulitiinnarsinnaanngilaat ooriutitsik imaluunniit nammineq aqutaminnik
sooq
nunatsinni
katersuinertik
ingerlassinnaanngilaat,
ilaa
katersiniaannarluta
innaasaqartaannguaqaagut utoqqaliumaartunut oorit taamanikkut atugassaraluagut annaasaarpagut
aningaasat
inuiaqatigiinni
sulisussaagaluartut
kaaviaartussaagaluartut
ilanngartorpagut
annaasaqarujussuartaarluta – susugununa? Pikkorninerusariaqarpugut.’
Ingerlanerput
ajorpoq
ata
ajorneraanerput
uparuartuiinnarnertut
taanagu
ujartueqatigiitta
periarfissaasinnaasunik nunap inuinut naleqqunnerusunk ujartuinissatsinnut.
Taamaammanuna
Naleqqamiit
tamakku
tamaasa
pingaartillugit
uagut
nammineq
aallaavigilernissatsinnut aningaasarsiornikkut aammalu aningaaseriveqarnikkut anguniagassanik
pingaarutilinnik arlalinnik suliaqarnikuusugut. Ataatsimut oqaatigalugu uagut imminut aallaavigaluta
nunaqarsuarmioqataalluta inissisinnaavugut.
Soorlut aallarniinni Naleqqamiit oqaaseqatigigipput Qallunaat Nunaat Danmarkiaraq soqarami?
Imatut paasineqassaaq uagut nunarput imartamini pisuussutinik ulikkaarpoq ilaanarpoq inuiaat
iluanaarutiginerusariaqarpaat aammalu aningaaseriviit taakku nunap inui aningaasarsiornerunissaat
aqqutissiueqataaffiginerusariaqarpaat.
Pisuut
arsaartorlugit
pissakinnernut
akilersuititsiunnaarluta
tamatta
piitsuusussanngorluta
inissimajunnaarluta pisuut amerlasoorpassuanngortissinnaavarput tassa nunarput taama pisuutigaaq
– pisuussutinik ulikkaarpugut, inuusuttut pikkorissorpassuit takkusuupput taakku suleqatigalugit
pisuussutigut nunatsinni naleqqussalerniartigit allat naleqqussarfigiunnaarlugit.
Nunarput
nammineq
aningaasaqarnermik
ingerlatsivimmik
immikkoortoqalernissaa
sulissutigsiariaqalerparput, tamannalu piaarutmik suliarisariaqalerparput nunanut allanut ingammik
Qallunaat nunaanni pituttorneroqqilluta makku inatsisit uani suliarisagut kisimik piunnaarlugit
nammineq takorluugaqarnerulluta anguniagaqarnerusariaqalerpugut.
Taamatullu
5
 L 107 - 2022-23 (2. samling) - Bilag 5: Dokumenter vedr. Inatsisartuts behandling af lovforslaget
2709398_0006.png
UPA2023/41
Jens NapãtôK´, Naleraq
•
•
•
Nammineq aningaaseriveqalernissaa (illuliornermi atorniartarfik ilanngullugu)
Nammineq nalilinnik aningaaserivinnik peqalernissaa aqqutissiuutariaqarparput
Nammineq sillimmasiisarfeqalernissarput angusariaqarparput oorit aninaannarput
Taamatullu Soraarnerussutisianut Aningaasaateqarfeqarnitta naleqqunnerusumik nunatsinnullu
tunngaveqarnerusumik ingerlatsilernissaa angusariaqalerparput aallartittariaqarluinnarpugut.
Tassa
Naleqqa
sulinitsinni
uagut
toqqammaveqarluta
ullumikkumiit
sulisarpugut
oqartuartaaginnarata,
aningaasat
anguniartuartariaqaratsigu
nunatsinni
annertunerujussuarmik
kaaviaartinneqarnerulernissaat, inerisaanermullu atornerunissaat angullugu aningaasat avammut
ingerlaannaq ”eqqaannarunnaarlugit” annissuinnarunnaarlugit nunap inui pisuunerulernissaat
aqqutissiuunnissaat piffissanngorpat.
Suliat uani pineqartut maannakkut avataanut naleqqussaaffiusussat aallaaviginerat kisimi
uggoreqaarput uagut nammineq allaaviuluta naleqqussannginnatta Naleqqamiit neriuutigeqaarput
uku naleqqussaaniarnerit Naalakkersuisooqatigiit saqqummiussaat EU-p inatsisaanut Qallunaat
Nunaannullu naleqqussaqqinnerit pituttorneroqqinnissamut saqqummiunneqartut innuttaasunut
nunap inuinut ajornerusumik taamatullu atukkanut ajoreersunut ajornerulersitsinermik nerioqaagut
kinguneqartitsissanngitsut.
Taamatut oqaaseqarluta anguniagassatut saqqummiussagut ilanngullugit nalilersorneqaannaratik
qaqilerneqassasut neriuutigalutigu siunnersuut taamatut Naleqqamiit oqaaserfigaarput - Qujanaq
6